Aneurizme ushodne aorte
Aneurizme ushodne aorte
Aorta predstavlja glavni krvni sud koji izlazi iz srca i sprovodi oksigenisanu krv za citav organizam. Ushodna aorta je deo aorte koji je u kontinuitetu sa levom srcanom komorom , a prostire se do granice sa lukom aorte. Na samom izlasku iz srca nalazi se trolisni aortni zalistak, pored svakog listica zalistka nalazi se prosirenje pocetnog dela ushodne aorte (aortnog korena) u vidu sinusa Valsalve. Iz levog i desnog Valsavinog sinusa polaze koronarne . Na prelsaku sinusa Valsalve u tubularni deo aorte nalazi se sinotubularna spojnica. Prosirenja ushodne aorte predstavljaju stanje u kome je promer ushodne aorte veci od 40 mm.
Prosirenja ushodne aorte nastaju zbog promena u sredisnjem sloju – mediji. U najvecem broju slučajeva radi se o bolesti koja se naziva cističana medijalna degeneracija. Bolest karakterise promena u sastavu medijalnog sloja sto dovodi do gubitka elasticiteta i kvaliteta medijalnog tkiva, pa ono postaje neotporno na sters koji nastaje prilikom protoka krvi i aorta se siri. Druga oboljanja pri kojima nastaju aneurizme ushodne aorte su Marfanov sindrom, Loeys-Deitz sindrom, Ehlers-Danols sindrom i bikuspidna aortopatija. U eri pre otkrica antibiotika sifiliitične aneurizme su bile česte, a u sadašnjici predominiraju inflamatorna oboljenja koja mogu dovesti do prosirenja aorte poput Wegenerove granulomatoze, Takajasu arteritisa i Temporalnog arteritisa…
Dijagnostika
Najčcesce se sumnja na dijagnozu postavlja na osnovu rentgenskog pregleda srca i pluca kada se proširenje aorte vidi kao konveksna kontura u desnom superiornom medijastinumu. Potvrada dijagnoze je moguća putem EHOkardiografije (UZ srca ), CT I NMR pregleda kojima se definitivno potvrdjuje postojanje aneurizme i deteljnije vizuelizuje njena morfologija, prostiranje i ucesced drugih segmenata aorte (toraklana, abdominalna).
Tok bolesti
Prirodni tok aneurizmatske bolesti aorte vodi nastanku aortne “katastrofe” koja ukljucuje nastanak disekcije ushodne aorte ili rupture. Pacijenti sa promerom aorte od 4 cm su u manjem riziku, a sa povecanjem dijametra aorte na 5.5 cm rizik od aortne “katastrofe” raste 5 puta.
Lečenje
U terapiji aneurizmi ushodne aorte najvazniji su beta blokatori. Ovi lekovi dovode do snizavanja krvnog pritiska, kao i smanjenja snage srcane kontrakcije i broja otkucaja u minuti i na taj nacin usporavaju, ali ne sprecavaju rast aneurizmi. Važno je istaci da se smatra da je podizanje tereta i bavljenje sportskim aktivnostima visokog intenziteta faktor rizika za nastanak komlikacija. Defeinitivno lečenje je hirurško.
Principi hirurskog lecenja
Operacije ushodne aorte u mnogome zavise od lokalizacije i morfologije aneurizmatskog prosirenja aorte i postojećih patoloskih promena samog aortnog zalistka. Suština operacija aneurizmi ascedentne aorte ogleda se u resekciji aneurizmatski prosirenog segmenta aorte koji se potom rekonstruise pomocu sintentskih ili bioloskih graftova. Operacija se izvodi u uslovima vantelesnog krvotoka, a u kompleksnijim slucajevima i u uslovima hipotermnog cirkulatornog aresta.
U koliko postoji udruzeno oboljenje zalistka poput insuficijencije ili stenoze potrebno je zameniti ili uciniti rekonstrukciju zalistka. Pacijenti sa Marfanovim sindromom cesto imaju prosirenje aortnog korena, stanje poznato kao anuloaorticna ektazija, te se u ovakvim slucajevima preporucuje zamena citavog aortnog korena uz reimplantaciju ostijuma koronarnih arterija. Za ovakve slucajeve najcesce se primenjuje operacija po Bentallu, kada se rekonstrukcija vrsi pomocu specijalnih konduita sa vestackim zalistkom. U slucaju pruzanja aneurizmatskog prosirenja ka luku aorte potrebene su i vece resekcije aorte .
